Kultywują tradycje i rozsławiają gminę Rymanów

Premiera "Wesela z okolic Rymanowa" w wykonaniu zespołu "Rymanowianie" odbyła się dokładnie 20 lat temu w sali domu ludowego w Sieniawie. Stało się to za sprawą Janiny Bolanowskiej, emerytowanej nauczycielki z Sieniawy oraz Danuty Litarowicz, dyrektora Gminnego Ośrodka Kultury w Rymanowie. Panie opracowały scenariusz korzystając z wywiadów przeprowadzonych ze starszymi mieszkańcami gminy, korzystały też z kilku opracowań, w tym z dzieł Oskara Kolberga.

- Konsultacji etnograficznej udzielił nam Krzysztof Ruszel, dyrektor Muzeum Etnograficznego w Rzeszowie. Chciałyśmy, by wszystko było jak najbardziej zgodne z tradycją i obyczajami naszego regionu - wspomina Janina Bolanowska.

Próby przed premierowym występem trwały blisko 2 miesiące, a w zespole znaleźli się mieszkańcy Posady Górnej, Rymanowa, Beska, ale najwięcej z Sieniawy. - Po skompletowaniu grupy trzeba było się zastanowić, komu jaką rolę przydzielić, jakie piosenki mają się znaleźć w przedstawieniu, w co ubrać poszczególne osoby. Warto też wspomnieć, że w dawnych czasach na tym terenie zgodnie żyły różne narodowości, dlatego też do naszego wesela wprowadziliśmy parę łemkowską i łemkowskie piosenki, które według Kolberga śpiewano w miejscowości Wołtuszowa - dodaje Danuta Litarowicz.

Pierwotnie wesele składało się z pięciu części: zmówin, rękowin, potańcówki na boisku, oczepin i przenosin. Całość trwała około 3 godzin. W kolejnych latach scenariusz wzbogacony został o kolejną część, czyli krzątaninę przedweselną. Ponadto zespół prezentował dwukrotnie dwie różne bramy weselne. Obejrzeć je można było podczas "Wesela Podkarpackiego" w Rymanowie-Zdroju. Zespół brał udział w każdej jego edycji, a było ich 12.

- Na pewno jest dużą frajdą, że zespół istnieje 15 lat. Nastolatkowie, którzy występowali podczas premiery są już dorosłymi osobami, mają swoje dzieci ale z zespołem są ciągle związani. Nie wiadomo jak długo jeszcze uda się kontynuować pracę zespołu. Mamy nadzieję, że będzie to trwało, choć teraz coraz trudniej jest znaleźć młodych do tańca i śpiewu - podkreślają zgodnie Janina Bolanowska i Danuta Litarowicz.

Dłuższą o kilka lat historię ma kapela ludowa "Rymanowianie. Kapela powstała w marcu 1999 r. Dobrym duchem tej kapeli od samego początku był ówczesny wiceburmistrz a obecny burmistrz Wojciech Farbaniec. - W 1998 r. burmistrz Jan Rajchel zaproponował mi, bym został jego zastępcą. Byłem nauczycielem i muzykiem z zamiłowania, a mój ojciec był bardzo dobrym skrzypkiem samoukiem i w latach 80. ubiegłego stulecia grał w kapeli "Chodoki". Zaprosiłem na spotkanie Edwarda Piotrowskiego, dyrektora szkoły w Posadzie Górnej, jednocześnie bardzo dobrego skrzypka i tak się rozpoczęło. Zebrała się grupa pasjonatów i kapela rozpoczęła działalność - opowiada burmistrz Wojciech Farbaniec. - Do pracy na stanowisko dyrektora GOK przyszła też Danuta Litarowicz, która kochała folklor i dzięki niej dużo dobrego udało się zrobić. Później razem z Janiną Bolanowską przywróciły pamięć o naszej kulturze i tradycji tworząc obrzęd weselny.

Kapela może poszczycić się bogatym dorobkiem artystycznym. W ciągu 20 lat nagrała trzy płyty w profesjonalnym studiu nagrań, kolejne dwie powstały w studiu Wojewódzkiego Domu Kultury w Rzeszowie, dwie w studiu GOK w Rymanowie, a płytę z kolędami w rymanowskim studio Fatum. Koncertowali m.in. w Warszawie, Spale, Katowicach i Zwoleniu. Dwukrotnie brali udział w Ogólnopolskim Konkursie Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu nad Wisłą, gdzie uhonorowani zostali wyróżnieniem.

Rodzimy folklor rozsławiali także poza granicami kraju: na Litwie, Ukrainie, Słowacji i Węgrzech. Od początku z kapelą związany jest jej obecny kierownik Zbigniew Zielonka. - Spotykamy się zawsze we środy, bez względu na to, czy mamy w planie koncerty, czy nie. Chce nam się jeździć na nie, koncertować przed publicznością, a także szukać cały czas coś nowego - powiedział Zbigniew Zielonka.

Podczas spotkania jubileuszowego w Sieniawie jako pierwsi zaprezentowali się członkowie Zespołu Obrzędowego "Rymanowianie" przedstawiając kilka tańców z potańcówki na boisku oraz oczepiny z "Wesela z okolic Rymanowa". Większość osób wystąpiła w premierowej prezentacji przedstawienia przed 15 laty, również w Rymanowie. Trzon Zespołu Obrzędowego "Rymanowianie" stanowią: Bogusław Bolanowski, Anna Gładysiewicz, Mieczysław Konik, Ewa Kornasiewicz, Marcin Kornasiewicz, Elżbieta Krukar, Maria Kurc, Józef Litarowicz, Mieczysław Tomków, Danuta Wacławska, Jan Wacławski, Helena Wacławska, Zofia Wacławska, Bożena Ziajka, Józef Ziajka, Sabina Wójcik (Wacławska), Kamil Janowski, Urszula Płonka (Wacławska), Joanna Litarowicz, Mariusz Prajzner, Piotr Litarowicz, Kamil Walus, Piotr Materniak, Zofia Konik i Zofia Wasylik.

Ponadto przez 20 lat w obrzędzie "Wesele z okolic Rymanowa" występowali bądź występują: Sebastian Bolanowski, Natalia Borowicz (Bolanowska), Szymon Kielar, Józefa Nosal, Zofia Roth, Marta Rygiel (Wacławska), Iwona Śliwka, Katarzyna Szałankiewicz (Huta), Mateusz Turek, Józef Wacławski, Anna Bolanowska, Anna Lenik, Agata Rajchel (Bolanowska), Krzysztof Rajchel, Tomasz Tomków, Adrian Bolanowski, Dorota Guzik, Magdalena Gładysiewicz, Sylwia Gładysiewicz, Aleksandra Jaślar, Marek Soliński, Aleksandra Sołtysik, Joanna Wacławska, Sylwia Wacławska, Przemysław Wacławski, Paweł Walus, Paulina Wasylik, Artur Wiernasz Edyta Wiernusz. Opiekę nad zespołem cały czas prawują Janina Bolanowska i Danuta Litarowicz.

Zaprezentowała się również świętująca 20-lecie powstania kapela "Rymanowianie". Obecnie występują w niej: Zbigniew Zielonka (od 1999 r., kierownik kapeli) - kontrabas, śpiew; Beata Radzięciak (od 2003) - skrzypce, śpiew; Zofia Florian (od 2013) - skrzypce sekund, śpiew; Józef Kwolek (od 2013) - klarnet; Adam Zielonka (od 2016) - akordeon. W ciągu 20 lat występowali w niej również: Józef Frydrych (1999-2019), Czesław Zięba (1999-2010), Ewa Kijowska (2008-2019), Paweł Siudyła (2000-2009), Tadeusz Wojtuń (2009-2015), Zbigniew Wojtoń (2009-2014), Józef Zajdel (2001-2006), Ryszard Myszkal (2013-2016), Józef Kornasiewicz (2007-2009), Szymon Kielar (2003-2004), Stanisław Rachwał (2005-2006), Edward Rozenbajger (2009-2010), Jan Przybylski (1999 i 2003), Maria Bebło (1999), Anna Bołd (1999), Edyta Matuszek (1999), Zofia Krukar (2000), Helena Zarzycka (2000), Agata Pucykowicz (2003), Maria Kurc (2003), Paweł Dębiec (2003), Anna Gładysiewicz (2005), Stanisław Lorenc (2013), Jan Magierowski (2013) oraz nieżyjący już Jan Farbaniec, Edward Piotrowski i Józef Czyż.

Obecni jak i byli członkowie zespołu i kapeli otrzymali podziękowania, pamiątkowe albumy oraz nową płytę wydaną przez kapelę "Rymanowianie" z okazji jubileuszu 20-lecia działalności. Wręczyli je burmistrz Wojciech Farbaniec wspólnie z przewodniczącym Rady Miejskiej w Rymanowie Andrzejem Pitrusem.

Życzenia dla jubilatów złożyli zaproszeni goście, w tym między innymi starosta krośnieński Jan Pelczar z Grażyną Ostrowską, przedstawiciele Wojewódzkiego Domu Kultury w Rzeszowie, delegacje kół gospodyń wiejskich z gminy Rymanów i Klubu Seniora, były wiceburmistrz Rymanowa Jan Materniak. Nie zabrakło kwiatów, tradycyjnego "sto lat" a także wielu wzruszeń. Wiersze na tę okazję ułożyła Maria Przybylska. Spotkanie jubileuszowe prowadziła Alina Pulnar.

Spotkanie zakończyła wspólna zabawa przy dźwiękach kapel "Kamraty" z Gminy Sanok i "Kmiecie" z Budziwoja.

Zapraszamy do obejrzenia fotorelacji z podwójnego jubileuszu: