Wernisaż wystawy "Czerwień - gród między Wschodem a Zachodem" w Muzeum Podkarpackim

Wernisaż wystawy "Czerwień - gród między Wschodem a Zachodem" w Muzeum Podkarpackim w Krośnie odbędzie się w dniu 19 października 2023 roku o godzinie 17:00.

Wystawa "Czerwień – gród między Wschodem a Zachodem" zorganizowana została w 2012 roku w ramach obchodów 50-lecia Muzeum Regionalnego im. doktora Janusza Petera w Tomaszowie Lubelskim. Głównym organizatorem było Muzeum Regionalne, które na ten cel pozyskało fundusze ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W organizację wystawy zaangażowały się także: Instytut Archeologii UMCS w Lublinie, Instytut Archeologii UR w Rzeszowie oraz Leibniz-Institut für Geschichte und Kultur des östlichen Europa w Lipsku.
Autorami scenariusza są: mgr Jolanta Bagińska (Muzeum Regionalne w Tomaszowie), mgr Marcin Piotrowski (Instytut Archeologii UMCS w Lublinie) i dr hab. Marcin Wołoszyn (Instytut Archeologii UR).
Jako podstawę scenariusza przyjęto założenie, że wczesnośredniowieczne grodzisko w Czermnie, gm. Tyszowce można identyfikować z ruskim grodem Czerwień znanym ze źródeł historycznych. W takim archeologiczno-historycznym ujęciu na przykładzie grodziska w Czermnie przedstawiono problematykę pogranicza polsko-ruskiego we wczesnym średniowieczu. Stąd tytuł „Czerwień – gród między Wschodem a Zachodem”. Założenie to udokumentowane zostało zabytkami o proweniencji zarówno wschodniej (bizantyńsko-ruskiej) jak i zachodniej (łacińskiej).

Motywem przewodnim narracji było ukazanie widzom różnych aspektów funkcjonowania wczesnośredniowiecznego grodu: jako ośrodka władzy książęcej, centrum obronnego, religijnego, ośrodka handlowego i rzemieślniczego. Przedstawiono także życie codzienne mieszkańców grodu. Według tego schematu uporządkowane zostały prezentowane na wystawie zabytki pochodzące z badań wykopaliskowych w Czermnie oraz towarzyszące im teksty na planszach ilustrowanych fotografiami zabytków, rekonstrukcjami rysunkowymi oraz mapami. Wśród prezentowanych zabytków wyróżniają się ołowiane bulle książąt i dostojników ruskich dotychczas niezwykle rzadko spotykane na ziemiach polskich, bogata kolekcja plomb „celnych” typu drohiczyńskiego zdobionych m. in. znakami Rurykowiczów, militaria o pochodzeniu zarówno wschodnim (koczowniczym) jak i zachodnim oraz unikalny zbiór dewocjonaliów, w tym enkolpionów – krzyży relikwiarzy. Przede wszystkim jednak uwagę widza przyciągają trzy bezcenne skarby srebrnej biżuterii kobiecej. Największy z nich jest jednocześnie skarbem najstarszym, datowanym na drugą połowę X w. Dwa pozostałe powstały na przełomie XIII i XIV wieku. Te arcydzieła sztuki zdobniczej są świadectwem niezwykłych umiejętności średniowiecznych złotników.