Tragiczna przeszłość przypomniana podczas obchodów w Krośnie

Dziś, 20 stycznia, w Krośnie odbyły się uroczystości w ramach XVII Obchodów Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu. Wydarzenie to było częścią obchodów Dni Pamięci o Ofiarach Holokaustu na Podkarpaciu, które trwają od 20 do 30 stycznia. Organizatorami byli Prezydent Miasta Krosna, Muzeum Rzemiosła w Krośnie, Muzeum Podkarpackie w Krośnie, Instytut Historii Uniwersytetu Rzeszowskiego oraz Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie.

Modlitwa i złożenie kwiatów

Obchody rozpoczęły się o godzinie 12:00 na Cmentarzu Żydowskim u zbiegu ulic ul. ks. Władysława Sarny i ul. Seweryna Goszczyńskiego. Uczestnicy uczcili pamięć Ofiar Holokaustu modlitwą pod przewodnictwem gwardiana klasztoru oo. Franciszkanów w Krośnie, o. Piotra Micała. Po modlitwie złożono kwiaty i zapalono znicze.

Przemówienia i upamiętnienie ofiar

Następnie uroczystości przeniosły się na ul. Franciszkańską, gdzie znajduje się tablica upamiętniająca mieszkańców dawnego getta Żydowskiego w Krośnie. Właśnie w tym miejscu, na początku 1942 roku, utworzono getto, w którym zgromadzono około 600 Żydów. Wielu z nich było wysłanych do ciężkich prac w kamieniołomach oraz na lotnisko w Krośnie, a później do obozów zagłady.

Podczas tej części obchodów przemawiali zastępca prezydenta Krosna Grzegorz Rachwał, przewodniczący sejmiku województwa Jerzy Borcz oraz dr Wojciech Hanus z Instytutu Pamięci Narodowej w Rzeszowie.

W swoim wystąpieniu Grzegorz Rachwał podkreślił znaczenie pamięci o Holokauście.

- Holokaust to nie tylko historia sprzed lat, to także przestroga dla nas - współczesnych. Przypomina nam, jak łatwo można stracić człowieczeństwo, jak ważne jest, abyśmy nigdy nie zapomnieli o tragediach, które dotknęły tak wiele niewinnych istot - powiedział zastępca prezydenta Krosna. Po przemówieniach uczestnicy złożyli kwiaty pod tablicą.

Wykład i wystawa

O godzinie 13:00 w Galerii Piwnica PodCieniami odbył się wykład dra Wojciecha Hanusa pt. "Losy żandarmów niemieckich z posterunku w Łańcucie uczestniczących w zbrodni na rodzinie Ulmów i ukrywanych Żydach". Wystąpienie było połączone z komentarzem do wystawy "Śmierć za człowieczeństwo. Rodzina Ulmów", która od 17 stycznia do 16 lutego 2025 roku prezentowana jest na krośnieńskim Rynku.

Wystawa ta, przygotowana przez IPN w Rzeszowie, ukazuje heroizm rodziny Ulmów z Markowej, która podczas II wojny światowej oddała życie za ukrywanie Żydów. Ekspozycja jest poruszającą opowieścią o miłości, odwadze i bezinteresowności w obliczu niemieckiej okupacji. Autorami wystawy są dr Mateusz Szpytma, dr Wojciech Hanus oraz dr Maciej Korkuć. Projekt graficzny przygotowała Katarzyna Hudzicka-Chochorowska.

Znaczenie obchodów

Przed II wojną światową społeczność żydowska stanowiła istotną część mieszkańców Krosna. W 1890 roku mieszkało tu kilkadziesiąt rodzin żydowskich, w 1921 roku liczba ta wzrosła do ponad 1700, a w 1939 roku społeczność żydowska liczyła już 2700 osób.

Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu przypada 27 stycznia i został ustanowiony przez ONZ, aby upamiętnić wyzwolenie obozu Auschwitz-Birkenau. W Krośnie oraz na całym Podkarpaciu wydarzenia te mają szczególne znaczenie, przypominając o tragicznych losach lokalnej społeczności Żydowskiej. Obchody są organizowane od 17 lat, a ich program obejmuje modlitwy, wykłady, sesje naukowe, wystawy oraz spotkania z ocalałymi i ich potomkami.